Żydów bydgoskich ślady niezatarte – spotkanie w ramach cyklu Regionalia z Mariuszem Rettigiem, autorem książki Bromberg, czyli Bydgoszcz, która Żydów nie chciała

Prelegent zaprasza uczestników spotkania do owianego aurą tajemniczości, nieistniejącego już, świata bydgoskich Izraelitów. Przybliży sylwetki tych najbardziej zasłużonych dla miasta. W trakcie wirtualnego spaceru postara się wykazać, iż materialne ślady obecności Żydów w grodzie nad Brdą nadal istnieją i jest ich wiele.

Według Mariusza Rettiga, przez wiele stuleci Żydom utrudniano osiedlanie się w Bydgoszczy. Dopiero w pierwszej połowie XIX wieku uzyskali pełnię praw obywatelskich, dzięki czemu mogli w pełni uczestniczyć w życiu miasta, a nawet zajmować stanowiska rajców miejskich. Żydzi jako zdolni kupcy, bankierzy czy przedsiębiorcy stanowili konkurencję dla Polaków i Niemców, przez co nie byli darzeni sympatią. Z książki możemy się dowiedzieć m.in. kto przez ponad 100 lat zaopatrywał bydgoszczan w niezbędne używki, towary i usługi, z czyjej inicjatywy powstał port zimowy w Brdyujściu, kto uruchomił regularną żeglugę na Brdzie i Wiśle, budował drogi, linie kolejowe, a także secesyjne wille. Kto w XIX-wiecznej Bydgoszczy handlował zbożem, drewnem, zajmował się bankowością, kto finansował wydawaną w naszym mieście prasę, komu zawdzięczamy pierwsze wielkie domy towarowe i kto leczył bydgoszczan oraz prowadził ich sprawy prawne.

Mariusz Rettig, były oficer Wojska Polskiego i Policji. Absolwent szkoły oficerskiej, Uniwersytetu Wrocławskiego i KPSW w Bydgoszczy. Autor trzech obszernych publikacji historycznych, z których dwie najnowsze dotyczą historii Bydgoszczy i jej mieszkańców. Pierwsza publikacja z roku 2020 (370 stron) pt. „Koloniści niemieccy na łamach prasy” dotyczy osadników niemieckich, którzy na terenie dzisiejszej Polski żyli w hermetycznych koloniach zachowując język, kulturę i wyznanie. Przez wieki unikali służby wojskowej, byli lojalni wobec władz państwowych, stronili od polityki. Niestety na początku XX wieku to polityka zainteresowała się nimi. Z mile widzianych gości stali się rzekomym zagrożeniem. Po wybuchu I wojny światowej tych z zaboru rosyjskiego wysiedlono w głąb Rosji, oskarżając o szpiegostwo. Przed wybuchem II wojny światowej stali się V kolumną, a po jej zakończeniu wielu zapełniło baraki obozów utworzonych przez hitlerowców dla Polaków.

W trzytomowej publikacji z roku 2022 (łącznie ponad 1200 stron) pt. „Bromberg, czyli Bydgoszcz moich przodków na łamach prasy” autor w nowatorski sposób prezentuje historię miasta. Książka to zbiór (głównie tłumaczonych z języka niemieckiego) relacji prasowych, przedstawiających Bydgoszcz i okolice w latach 1772 – 1914. Wiele artykułów odnosi się do bardziej odległej historii grodu, zamku i założonego nieopodal miasta. To także unikatowa kronika towarzyska, obyczajowa i kryminalna. Pozornie różne informacje składają się na całościowy i wielobarwny obraz miasta zamieszkałego przez Żydów, Polaków i Niemców.

Trzecia publikacja z roku 2024 (ponad 700 stron) pt. „Bromberg, czyli Bydgoszcz, która Żydów nie chciała” to podróż do Bydgoszczy z XIX i początków XX wieku przez pryzmat niedużej społeczności Izraelitów. Książka z założenia ma być kontynuacją i uzupełnieniem trzytomowej pracy z roku 2022. Zachowano też dotychczasową formułę jako kompilację chronologicznie podanych informacji prasowych i oryginalną pisownię. Pracę właściwą poprzedzono krótkim zarysem ogólnej historii bydgoskich Żydów oraz wzbogacono obszernymi fragmentami wspomnień.

Liczba miejsc ograniczona. Bilety można zakupić w kasie Muzeum oraz przez internet: bilety.muzeum.bydgoszcz.pl w zakładce Wydarzenia. Decyduje kolejność zakupu biletów!