Wydarzenie
Świętowanie prywatne i obywatelskie w PRL-u
26.04.2023
Wydarzenie
26.04.2023
Gmach główny MOB, ul. Gdańska 4 (sala audiowizualna)
Prelekcja dr hab. Łucji Marek z krakowskiego oddziału IPN. Powojenne władze komunistyczne prowadziły nieustanną walkę z autorytetem Kościoła katolickiego oraz z religią uznaną za „opium ludu”. Laicka obrzędowość i obyczajowość stały się dla nich jednym z narzędzi kształtowania światopoglądu materialistycznego, odciągania obywateli od praktyk religijnych, szczególnie w okresach wzmożonych akcji duszpasterskich (Milenium Chrztu Polski) i odprężenia politycznego („karnawał Solidarności”). Były one też istotnymi czynnikami socjalistycznej edukacji, służącymi afirmacji ustroju, integrującymi ideowo i emocjonalnie grupy społeczne.
W ramach przenikania w prywatną sferę życia obywateli tworzono laickie obrzędy i obyczaje stanowiące zamienniki dla religijnych sakramentów, rytuałów i świąt. Inicjowano też nowe tradycje wyrażające socjalistyczne wartości lub nimi przeniknięte. Szczególnie zabiegano o nadanie odpowiedniej rangi i oprawy ceremonialnej aktom cywilno-prawnym, związanym z najważniejszymi i szczególnie istotnymi wydarzeniami w życiu człowieka (ślub, narodziny, małżeństwo etc.), by stworzyć konkurencję dla obrzędowości religijnej.
Łucja Marek jest historykiem z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie. Autorka książek: „Kler to nasz wróg”. Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na terenie województwa katowickiego w latach 1956–1970 (2009); wspólnie z ks. Mariuszem Trąbą Przypadek ks. Brunona Magotta. Studium źródłoznawcze dokumentacji (2010); wspólnie z Moniką Bortlik-Dźwierzyńską Za Marksem bez Boga. Laicyzacja życia społecznego w Polsce w latach 1945-1989 (2014); wspólnie z Robertem Ciupą Górnośląski azyl. Pielgrzymki stanowe do Piekar Śląskich w materiałach Służby Bezpieczeństwa (2018).
Wstęp na wszystkie wykłady: bilet specjalny – 7 zł / 1 os.