Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy odzyskało kolejną stratę wojenną. Do zbiorów wraca praca graficzna Leona Wyczółkowskiego „Wisła pod Gniewem”.

Do niebywałego wydarzenia doszło 9 grudnia 2020 roku w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Do zbiorów powróciła praca uznana za spaloną w 1945 r. w Trzcińcu.  Wisła pod Gniewem Leona Wyczółkowskiego – to grafika wykonana kredką i tuszem na kamieniu litograficznym. Oprawiona jest w przedwojenne passe-partout i posiada oryginalne zaplecki.

Praca przekazana została przez wnuczkę Jakuba Hechlińskiego oraz jej męża. Jakub Hechliński to znany w okresie międzywojennym Bydgoszczanin, który prowadził Fabrykę Mebli i Zakład Architektury Wewnętrznej, specjalizujący się w produkcji mebli i aranżacji wnętrz dużych firm.

W kamienicy, w której funkcjonował wyżej wspomniany zakład, we wrześniu 1939 r. Muzeum zdeponowało część dzieł Leona Wyczółkowskiego i Maksymiliana Antoniego Piotrowskiego, celem zabezpieczenia ich przed grabieżą i zniszczeniem. 

Praca pierwotnie określona jako „Wisła pod Grudziądzem”, po dokładnym przebadaniu i analizie jakiej dokonała p. Ewa Sekuła-Tauer, kustosz, kierownik Działu Leona Wyczółkowskiego, uznana została za widok przedstawiający rzekę w okolicy Gniewu. Leon Wyczółkowski w 1931 r. wydał tekę graficzną Wrażenia z Pomorza, w skład której wchodziła praca Wisła pod Gniewem. W zbiorach Bydgoskiego Muzeum znajduje się inna odbitka tego ujęcia nabyta w 1934 r.

Przekazana praca, zgodnie z zachowaną dokumentacją w 1943 roku, na mocy nakazu Walthera  Ernsta – nadburmistrza Bydgoszczy, podlegała dyslokacji i miała być  ulokowana w dworze w Trzcińcu.

Wydarzenie pokazuje, że nie wszystkie obiekty, uznane za spalone uległy zniszczeniu. Daje to nadzieję, iż nie jest to ostatni obiekt, który wraca do bydgoskiej kolekcji muzealnej.

Dyrektor i pracownicy Muzeum pozostają niezmiernie wdzięczni za poczyniony przekaz. Postawa Przekazujących zasługuje na uznanie i podkreślenie jak istotna jest wiedza na temat własnej historii i dziedzictwa kulturowego miasta.

Mamy nadzieję, że wydarzenie to zwiększy świadomość lokalnej społeczności na temat bydgoskich strat wojennych i przyczyni się do analizy domowych kolekcji w kontekście dziedzictwa utraconego.

Wszystkich zainteresowanych tematem bydgoskich, muzealnych strat wojennych zachęcamy do odwiedzenia strony internetowej www.stratywojenne.muzeum.bydgoszcz.pl.

Leon Wyczółkowski Wisła pod Gniewem, kredka litograficzna, tusz, papier, sygn.: p.d. LWyczół

fot. Tomasz Koss