Odzyskane w toku śledztw nadzorowanych przez prokuraturę okręgową w bydgoszczy dzieła stanowiące straty wojenne wróciły do ich właścicieli – fotorelacja

W środę, 5 sierpnia 2020r., w siedzibie Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy im. Leona Wyczółkowskiego, odbyła się skromna uroczystość oficjalnego, symbolicznego przekazania właścicielom (w tym Muzeum Okręgowemu oraz Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego) zbiorów i dzieł odzyskanych przez funkcjonariuszy Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy w ramach nadzorowanych przez Prokuraturę Okręgową w Bydgoszczy dwóch postępowań karnych. 

W uroczystości, która odbyła się z uwzględnieniem rygorów sanitarnych, udział wzięli m.in.: Pan Wacław Kuczma  – Dyrektor Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy, Pan profesor Dariusz Markowski – kierownik Zakładu Konserwacji i Restauracji Sztuki Nowoczesnej Wydziału Sztuk Pięknych w Toruniu (autor pozycji naukowych z dziedziny konserwatorstwa, a także ekspertyz i opinii konserwatorskich, z którego specjalistycznej wiedzy organa ścigania korzystały w toku śledztwa), Pan insp. Mirosław Elszkowski – Pierwszy Zastępca Komendanta Wojewódzkiego Policji w Bydgoszczy a także Pani prokurator Violetta Głowacka – Zastępca Prokuratora Okręgowego w Bydgoszczy, będąca jednocześnie prokuratorem nadzorującym oba śledztwa, w toku których odzyskano prezentowane dzieła.

O randze wydarzenia świadczy okoliczność, że część z odzyskanych przez organa ścigania prac została zidentyfikowana jako „straty wojenne” figurujące w katalogu  Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.   Odzyskano także  inne zabytkowe i cenne muzealnie przedmioty – utracone m.in. przez Miejskie Muzeum w Bydgoszczy w okresie II Wojny Światowej i tuż po niej (prace malarskie, graficzne, zbiory biblioteczne, a także meble – w znacznej części stanowiące spuściznę po Leonie Wyczółkowskim – jednym z czołowych przedstawicieli malarstwa realistycznego okresu Młodej Polski).

Pani prokurator Violetta Głowacka podziękowała pracującym nad sprawą funkcjonariuszom Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy za zaangażowanie skutkujące sukcesem, jakim bez wątpienia było odzyskanie utraconych dzieł sztuki. Przedstawiła ogólny rys obu nadzorowanych przez siebie śledztw. Pierwsze z nich zostało wszczęte w czerwcu 2019 roku w oparciu o informacje zebrane przez ww. funkcjonariuszy, a dotyczące podejrzenia przyjęcia i pomocy w ukryciu w Bydgoszczy dóbr o szczególnym znaczeniu dla kultury, pochodzących z Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, w tym zarejestrowanych jako straty wojenne, co do których na podstawie towarzyszących okoliczności można było przypuszczać, że zostały uzyskane za pomocą czynu zabronionego – tj. o czyn z art. 292 § 1 kk i inne.W wyniku przeprowadzonych w toku śledztw kilkudziesięciu przeszukań – zarówno u osób prywatnych, jaki i w antykwariatach –  zabezpieczono łącznie ponad 400 obiektów, w tym zabytków archeologicznych oraz dzieł malarskich, z których część  stanowiła – jak  już wcześniej wspomniano – straty wojenne dawnego Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy. Pani Prokurator Violetta Głowacka podziękowała także za pomoc w identyfikacji i zabezpieczeniu odzyskanych dzieł pracownikom Muzeum, w szczególności Pani Annie Pruss-Świątek (kustoszce i kierowniczce Działu Inwentaryzacji Zbiorów) oraz Pani Ewie Sekule-Tauer (kustoszce i kierowniczce Działu Leona Wyczółkowskiego), a także podkreśliła szczególny wkład Pana Profesora Dariusza Markowskiego w  opracowanie opinii eksperckiej  dla potrzeb organów ścigania.

Pan inspektor Mirosław Elszkowski – Pierwszy Zastępca Komendanta Wojewódzkiego Policji w Bydgoszczy – zwrócił uwagę na ogromne zaangażowanie pracujących nad sprawą funkcjonariuszy Policji, a także wzorcową współpracę z nadzorującą sprawę Prokuraturą, podkreślając jednocześnie ponadprzeciętne zaangażowanie obu instytucji w odzyskanie i zabezpieczenie tych niezwykle cennych dla kultury dóbr.

Pan Dyrektor Muzeum – Wacław Kuczma wyraził wdzięczność i radość z powrotu w mury bydgoskiego Muzeum dzieł uznanych przed laty za bezpowrotnie utracone, podkreślając niezwykłą wartość odzyskanych prac i przedmiotów, związanych m.in. z życiem patrona Muzeum – Leona Wyczółkowskiego.Rangę i wartość artystyczną oraz znaczenie dla kultury prezentowanych prac podkreślił także  Pan Profesor Dariusz Markowski.

Podczas uroczystości zaprezentowano w jednej z sal ekspozycyjnych Muzeum część odzyskanych obrazów i przedmiotów, a także udostępniono prezentację multimedialną zawierająca podstawowe informacje na temat najcenniejszych eksponatów, która dostępna jest na stronie internetowej Muzeum oraz poniżej.

Śledztwa, w toku których udało się odzyskać i zabezpieczyć cenne dzieła sztuki i pamiątki po Leonie Wyczółkowskim,  pozostają w toku. Zarzuty popełnienia przestępstw związanych z zaborem części odzyskanych prac malarskich przedstawiono dotąd dwóm osobom, które zasadniczo przyznały się do ich popełnienia.

Prezentacja [PDF]

fot. W. Woźniak