POSTAĆ

TEMATYKA

Partyzant

Konspiracja w Bydgoszczy i na terenie DAG Fabrik; losy ludności bydgoskiej w czasie wojny; los Polaków w DAG; sabotaż, bumelanctwo i propaganda; rozpoznanie i dywersja; sukces w walce z okupantem.

Młody Bydgoszczanin, syn pracownika zakładów rowerowych Tornedo. Dawid w trakcie wybuchu wojny był studentem politechniki. Uczył się budowy maszyn i chemii. Gdy Niemcy wkroczyli do Bydgoszczy, cudem przeżył represje po „Bydgoskiej krwawej niedzieli”. Stracił rodziców, a jego samego uznano za zaginionego. Wiedząc, że nie ma nic do stracenia, a jego wiedza może przydać się w walce z okupantem. Jako jeden z pierwszych wstąpił w szeregi partyzantów skupionych w obrębie leśniczówki Emilianowo. Początki były trudne, lecz szybko nauczył się żyć w strachu i nie myśleć o jutrze. Z racji na posiadaną wiedzę techniczną i chemiczną przydzielono go do rozpoznania strefy produkcji NGL. Dysponując fałszywymi dokumentami, rozpoczął pracę przy budowie linii produkcji nitrogliceryny. Zna każdy budynek bardzo dobrze. Wie jak poruszać się po całym kompleksie. Dowództwo nakazało mu zapoznawać nowych rekrutów ze strefą NGL. Ku chwale ojczyzny wiernie wykonuje powierzone mu zadania. Lecz cały czas drzemie w nim chęć zemsty.

Strażnik zakładu

Opowieść o całym obszarze DAG Fabrik Bromberg; tematy związane z codziennym życiem i pracą w fabryce materiałów wybuchowych; kwestie socjalne pracowników fabryki; kary i sankcje; życie niemieckich pracowników, specjalistów, inżynierów i żołnierzy w Bydgoszczy.

Rodowity Bawarczyk, wdowiec, bezdzietny. Przed wojną pracował jako nastawniczy na małej stacji kolejowej pod Roth. Gdy był chłopcem lubił obserwować pruskie wojska zmierzające na front zachodni w czasie I wojny światowej. Od zawsze chciał służyć w szeregach armii, jednak słabe zdrowie nigdy mu na to nie pozwoliło. Gorąco popierał politykę Hitlera i jego dążenia militarne. Po 1939 roku został wcielony do służby wojskowej i pracował jako pomocnik mechanika. Odbył służbę we Francji, następnie wysłano go do Afryki północnej, gdzie w trakcie pracy w warsztacie uległ wypadkowi. Kontuzja nogi spowodowała, że został wycofany ze służby wojskowej i skierowano go do Bydgoszczy. Tam zajął się pilnowaniem terenu fabryki DAG. Jest bardzo zdystansowany i nerwowy. Przestał wierzyć w sensowność tej wojny, lecz nikomu o tym nie mówi. Kierownictwo fabryki, wbrew jego woli powierzyło mu szkolenie nowych strażników  zakładu. Nie lubi tego zajęcia, bo jak sam twierdzi, nie jest „niańką”.

Pracownik przymusowy

Życie codzienne i praca w DAG; kwestie socjalno-bytowe robotników różnych narodowości; życie w obozie; pracownik przymusowy, niewolnik, wolny pracownik i „Kanarek”; niebezpieczeństwa związane z pracą nad materiałami wybuchowymi; losy pracowników po wojnie; profil pracownika DAG.

Rodowity Kujawiak mieszkający w Solcu Kujawskim, pochodzący z rodziny chłopskiej. Wreza wiódł spokojne życie, miał żonę i dwóch synów, małe gospodarstwo. Był szanowanym ślusarzem. Wybuch wojny zakłócił jego życie. Chaos roku 1940 pozbawił go gospodarstwa i pracy. Jego rodzinie żyło się ciężko. W 1941 roku niemiecki Arbeitsamt skierował go do pracy w zakładach DAG Fabrik Bromberg. Wiedząc, że niepodjęcie pracy skutkować będzie represjami wobec niego i jego rodziny zaczął pracować w DAG. Trafił do strefy produkcji nitrogliceryny. Jako dobrze wykwalifikowany pracownik zaczął prace przy konserwacji rurociągów w tunelach technologicznych. Wreza ma świadomość ryzyka pracy w DAG, wie również co grozi za bumelanctwo i nieposłuszeństwo. Niejednokrotnie był świadkiem wypadków przy pracy, kar i cierpienia innych pracowników (w tym jeńców i pracownic przymusowych). Trzyma się z dala od partyzantów, nie chcąc ryzykować, lecz gdy może im pomóc bez narażenia siebie, czyni to. Jednym z jego obowiązków w DAG jest wprowadzenie nowych pracowników i wyjaśnianie im, jak działa fabryka. Dzięki temu wie wszystko o niej wszystko.

Angielski Lotnik

Jeńcy wojenni różnych narodowości; codzienność w DAG okiem jeńca; ucieczki brytyjskich lotników ze stalagu XX A; bumelanctwo, jako forma sabotażu.

Urodzony w 1912 roku w Tiverton w hrabstwie Devon. Syn właściciela dużych zakładów włókienniczych w Derby. W 1931 roku wstąpił w struktury brytyjskiej armii. Jego zainteresowania od najmłodszych lat były związane z aeronautyką.  Dlatego też w 1932 zgłosił swoją chęć  przystąpienia do Królewskich Sił  Powietrznych (R.A.F.).  Szybko awansował w strukturach wojskowych. Jego koledzy z jednostki nieoficjalnie przyznają, że wpływ na to mógł mieć duży zastrzyk finansowy przekazany przez jego ojca na rzecz R.A.F. W 1940 został zestrzelony podczas bombardowania Fabryki Benzyny Syntetycznej Hydrierwerke Pölitz – Aktiengesellschaft w Policach. Został zatrzymany i skierowany jako jeniec wojenny do bydgoskich zakładów zbrojeniowych koncernu DAG. W związku z jego statutem jeńca  i chroniącymi  go przepisami konwencji Genewskiej, mógł pozwolić sobie na nieco więcej niż pracownicy innych narodowości(np. Polacy, Rosjanie, Ukraińcy). Dostaje również paczki z Czerwonego Krzyża, dzięki którym jego bytowanie w Bydgoszczy jest o wiele łatwiejsze. Dość nonszalanckie zachowanie oraz negatywny stosunek do pracy uchodzi mu płazem. Wszak jest członkiem wysoko postawionej i wpływowej rodziny Brytyjskiej. Zirytowani tym faktem niemieccy zarządcy fabryki nakazali mu wdrażać nowych jeńców wojennych w obozowe życie i prace fabryki.

Alfred Nobel

Historia materiałów wybuchowych; życie i wynalazki Alfreda Nobla; początki koncernu DAG; niebezpieczeństwa związane z produkcją materiałów wybuchowych.

Niewątpliwie najbardziej znana i charyzmatyczna postać związana z koncernem DAG. Alfred, syn Imanuela i Andriette Noblów, to wszechstronnie wykształcony, miłośnik literatury, badacz, chemik i doskonały przedsiębiorca. Wynalazca przemysłowej metody produkcji nitrogliceryny oraz wynalazku wszechczasu – dynamitu, oraz twórca gigantycznego koncernu produkującego materiały wybuchowe Dynamit Aktien-Gesselschaft, znanego pod skrótem DAG. Fundator najbardziej znanej nagrody przyznawanej wybitnym ludziom za przełomowe wynalazki, które przyczyniają się do postępu naszej cywilizacji. Co zatem Nobel robi w naszej fabryce, która powstała długo po jego śmierci? Jego duch snuje się po budynkach i tunelach, pokazując zwiedzającym, jak w niewłaściwy sposób wykorzystano jego przedsiębiorstwo.